وزیر خارجه ایران با انتقاد دوباره از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که همکاری جمهوری اسلامی با این نهاد قطع نشده اما شکل و مسیر جدیدی خواهد داشت.
عباس عراقچی که روز شنبه ۲۱ تیر در نشست با دیپلمات‌های خارجی تهران سخنرانی می‌کرد همچنین دسترسی دوباره بازرسان آژانس به مراکز هسته‌ای ایران را دارای جنبه‌های امنیتی و ایمنی دانست.
او با بیان اینکه «خطر اشاعه مواد رادیواکتیو و خطر انفجار مهماتی که از جنگ باقی مانده جدی هست» گفت که نزدیک شدن بازرسان آژانس به مراکز هسته‌ای «هم برای ما جنبه امنیتی دارد که باید بررسی شود، و هم ایمنی خود بازرسین هم موضوعیت دارد که باید بررسی شود».
اسرائیل در جریان جنگ ۱۲ روزه چند بار تاسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار داد و ایالات متحده نیز بامداد اول تیر به سه سایت فردو، نطنز و اصفهان حمله کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیش از این و هنگامی که هنوز بازرسان این نهاد در ایران حضور داشتند اعلام کرده بود که تشعشعات رادیواکتیو در این تاسیسات هسته‌ای پس از حملات افزایش نیافته و آلودگی هسته‌ای ثبت نشده است.
مجلس شورای اسلامی یک روز پس از آتش‌بس میان اسرائیل و ایران با تصویب یک طرح دوفوریتی، همکاری تهران با آژانس را به حالت تعلیق در آورد و از سرگیری آن را مشروط به تضمین‌های امنیتی به ایران کرد.
پس از آن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۳ تیرماه بازرسان خود را به دلایل امنیتی از ایران خارج کرد.
در حال حاضر نحوه تعامل ایران و آژانس با پرسش‌هایی روبه‌رو است اما عباس عراقچی در سخنان خود در روز شنبه گفت: «همکاری‌های ما با آژانس قطع نشده ولی شکل و مسیر جدیدی خواهد داشت.»
وزیر خارجه ایران بدون ارائه توضیح درباره «شکل و مسیر جدید»، دلیل این تغییر همکاری را «واقعیاتی که الان روی زمین وجود دارد و تحولاتی که رخ داده» عنوان کرد.
او همچنین بار دیگر از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انتقاد کرد و گفت: «ما از عملکرد آژانس رضایت نداریم.»
مقام‌های جمهوری اسلامی مدعی شده‌اند که آخرین گزارش رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، زمینه را برای حمله به ایران مهیا کرد.
آقای گروسی چنین اتهامی را به شدت رد کرده و از جمله در مصاحبه‌ای که هفتم تیرماه از شبکه سی‌بی‌اس پخش شد گفت: «من تا حدودی می‌فهمم. آنها مورد حمله قرار گرفته‌اند. اما واقعا چه کسی می‌تواند باور کند که این درگیری به دلیل گزارش آژانس رخ داد؟».
او افزود: «ضمنا آنچه در آن گزارش بود چیز جدیدی نبود؛ ما مدت‌هاست که این را می‌گوییم و در گزارش‌های قبلی هم [گفته بودیم].»
وزیر خارجه ایران همچنین گفت: «ما عجله‌ای برای ورود به مذاکرات نسنجیده نداریم.»
تهران و واشینگتن در ماه‌های اخیر پنج دور مذاکرات هسته‌ای برگزار کردند و دور ششم آن که قرار بود ۲۵ خرداد در مسقط برگزار شود در پی حملات اسرائیل به ایران لغو شد.
عباس عراقچی گفت که در صورت از سرگیری مذاکرات با آمریکا «ما هیچ توافقی که در آن غنی‌سازی وجود نداشته باشد، نخواهیم داشت».
دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، و مقام‌های ارشد دولت او از جمله استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او در امور خاورمیانه، در ماه‌های اخیر بارها گفته‌اند که در هر گونه توافق، اجازه غنی‌سازی اورانیوم به ایران داده نخواهد شد.
عباس عراقچی در سخنان خود همچنین اقدام احتمالی سه کشور اروپایی طرف برجام در فعال کردن مکانیسم ماشه را «اشتباه بزرگ» آنها خواند و گفت: «فکر می‌کنند مکانیسم ماشه [بازگشت خودکار تحریم‌ها] به آنها قدرت بازیگری در موضوع هسته‌ای ایران را می‌دهد.»
او توضیح بیشتری در این باره نداد و تنها به آلمان، فرانسه و بریتانیا بار دیگر هشدار داد که فعال کردن این مکانیسم «به معنی پایان نقش اروپا در موضوع هسته‌ای ایران است».
بر اساس این مکانیسم، تمام تحریم‌های سازمان ملل که در چارچوب برجام برداشته شده بود، در صورت اعلام عدم پایبندی ایران توسط یکی از طرف‌های غربی، دوباره اعمال خواهد شد.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل که بر برجام صحه گذاشت، این سه کشور اروپایی تا ۱۸ اکتبر امسال [۲۶ مهرماه] می‌توانند تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را به طور خودکار بازگردانند.
