مجموعه «غارهای پارینه‌سنگی» دره خرم‌آباد، به‌عنوان بیست‌و نهمین اثر در ایران، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. «قلعه فلک‌الافلک» و «پل شکسته» در این پرونده فرصت ثبت جهانی را از دست دادند.
در چهل‌وهفتمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که جمعه ۲۰ تیرماه در مقر سازمان یونسکو در فرانسه برگزار شد، پروندۀ «غارهای پیش از تاریخ (پارینه‌سنگی) دره خرم‌آباد» در فهرست میراث جهانی ثبت شد.
غارهای پیش از تاریخ دره خرم‌آباد که وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شده‌اند، شامل غارهای کلدر، یافته، کنجی، گیلوران، قمری و پناهگاه صخره‌ای گر ارجنه است.
این غارها شواهد ارزشمندی از زندگی مستمر انسان‌های نئاندرتال و دوره‌های مختلف پارینه‌سنگی به قدمتی بیش از ۶۰ هزار سال را در خود جای داده‌اند.
به‌گزارش خبرگزاری ایسنا، این پرونده قبلاً با عنوان «غارهای پیش از تاریخ و مجموعۀ قلعه فلک‌الافلاک دره خرم‌آباد» برای ثبت جهانی پیشنهاد شده بود اما شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها (ایکوموس) تنها با ثبت جهانی «محوطه‌های پیش از تاریخ یا پارینه‌سنگی دره خرم‌آباد» موافقت کرد.
از مجموع این پرونده، قلعه فلک‌الافلاک و پل شکسته از ثبت جهانی باز ماندند.
به‌گفتۀ عطا حسن‌پور، مدیرکل میراث فرهنگی استان لرستان، ایکوموس گفته است که ظرفیت باستان‌شناسی تپه فلک‌الافلاک هنوز مشخص نشده است.
بازماندن قلعه فلک‌الافلاک از ثبت جهانی در حالی است که علی دارابی، معاون سازمان میراث فرهنگی کشور، خرداد امسال گفته بود «تا زمان برگزاری نشست رسمی کمیته در تابستان ۲۰۲۵ فرصت داریم تا با استفاده از همه ظرفیت‌های علمی، حقوقی و دیپلماتیک از جامعیت این پرونده دفاع کنیم.»
تا کنون، علاوه بر «غارهای پارینه‌سنگی دره خرم‌آباد»، ۲۸ اثر تاریخی و طبیعی دیگر ایران در فهرست میراث جهانی ثبت شده است به این قرار:
چغازنبیل، تخت جمشید، میدان نقش جهان اصفهان، تخت سلیمان، چشم‌انداز فرهنگی ارگ بم، پاسارگاد، گنبد سلطانیه، سنگ‌نبشتۀ بیستون، مجموعه آثار رهبانی ارامنه، سازه‌های آبی شوشتر، بازار تاریخی تبریز، آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، باغ ایرانی، مسجد جامع اصفهان، برج گنبد قابوس، کاخ گلستان، شهر سوخته، چشم‌انداز فرهنگی میمند، شوش، قنات ایرانی، دشت لوت، شهر تاریخی یزد، چشم‌انداز باستان‌شناسی ساسانی منطقه فارس، جنگل‌های هیرکانی، راه‌آهن سراسری ایران، چشم‌انداز فرهنگی اورامانات، کاروانسراهای تاریخی ایران و هگمتانه
در چهل‌وهفتمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو که از ۱۵ تیرماه آغاز شده و تا ۲۵ تیرماه ادامه دارد، ۳۲ پرونده برای بررسی ثبت جهانی پیشنهاد شده است و ایران در این دوره یک پرونده برای بررسی پیشنهاد کرده بود.
